Adams ın denklik teorisi
Motivasyon konusunda ortaya atılan süreç teorilerinden (process theories) olan adams'ın (1963) teorisi (adams equity theory) festinger'den hareketle üretilen denge teorilerine dayanmaktadır. burada, bireyin belirli bir davranışı yapması için, psikolojik gerilim durumunu giderme eğilimi temel alınır. adams'a göre bireyler, genel olarak bir denklik durumu ararlar, daha açıkçası, örgüt içerisinde takas ilişkilerinde diğerleriyle karşılaştırıldığında adil ya da hakkaniyetli bir muamele gördükleri duygusu taşımaları mühimdir. bu açıdan girdi-çıktı hesabı yaparlar.
girdiler, bireyin örgüte katkılarıdır (formasyonu, verimi, ustalığı, vb. ), çıktılar ise örgütün ona verdikleridir (ücret, prim, mesleğinde ilerleme, saygınlık, vb. ). adams'ın teorisinde girdi-çıktı oranının dengeli olduğu taktirde, bireyin harekete geçme yönünde güdülü olmadığı, dengesizlik halinde ise hareket için motivasyona sahip olduğu varsayılmaktadır.
adams'ın teorisi, çoğu kez endüstriyel alanda örgütlerde uygulanmakla birlikte, bütün takas durumlarına uygulanmaya ideal genel bir teori olarak değerlendirilmektedir. takas teorilerinin genellikle iddia ettiği gibi, öğretmen ve öğrenci, kadın ve erkek, ana-baba ve çocuk, iki arkadaş söz konusu olduğunda bile, kişiler arası ilişkilerde verilenler ile alınanlar, kayıplar ve kazançlar arasında bir kıyaslama yapılmaktadır.
adams denksizliğin (az veya çok ödüllendirilme gibi) rahatsızlık verici bir duygu meydana getirdiğini, festinger anlamında bir tür bilişsel gerilim yarattığını ve denkliği oluşturma yönünde tepkilere (katkılarını artırmak veya azaltmak, kazançlarını artırmaya çalışmak, bilişsel çarpıtmalara, yanlılıklara girerek değerlendirmelerini değiştirmek, kıyas çerçevesini değiştirmek, vb.) ya da yol açtığını öne sürmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder