Dizde kikirdak sorunlari

Dizde kıkırdak sorunları

Eklem kıkırdağı sert ve elastik bir örtü şeklinde eklemlerdeki kemik uçlarını kaplar ve iki kemiğin birbirleri üstünde yumuşak ve sürtünmesi en aza indirgenmiş şekilde hareketini temin eder. bununla beraber şayet eklem kıkırdağı travma veya kullanıma bağlı olarak zarar görürse vücudun diğer dokuları gibi hızlı ve tam olarak iyileşemez. netice olarak yaralanmış kıkırdak sonucunda ortaya çıkan kemiğin eklemde diğer tarafa doğrudan teması ile ağrı ve hareket kısıtlılığı ortaya çıkar.

gelişen teknoloji ve biyolojik mühendislik, diz eklem kıkırdağı zarar görmüş insanlar için umut kaynağı olmuştur. artık farklı teknikler ile hastaların kendi hücre ve dokuları kullanılarak ağırlık binen yüzlerdeki kıkırdağın tamiri olası olmaktadır. bu teknikler şunlardır;

mikrokırık yöntemi. kıkırdak bozukluğu olan bölgeler ufak delikler açılarak kemik iliğindeki kök hücrelerin zarar görmüş bölge getirilmesi ve burada kıkırdak yama oluşmasıdır.

osteokondral(kıkırdak ve kemik) greftleme(yaması). yük taşımayan eklem yüzlerinden alınan silindir şekilli üzeri sağlam kıkırdak ile örtülü kemik parçaları hasarlanmış bölgelere aktarılabilir.

kıkırdak hücresi nakli. hastaların kendi sağlam kıkırdak hücrelerinin alınarak kültürde üretilmesi sonrası zarar görmüş bölgeye yerleştirilmesi

kıkırdak ve menisküs allogreftleri. genellikle kadavradan (ölülerden) alınan kıkırdak veya kemik-kıkırdak veya kemik-kıkırdak-menisküs bölümleri zarar görmüş bölgelere nakledilir.

mezenşimal kök hücre tamiri. mezenşimal kök hücreleri(mkh) vücudun farklı dokulara dönüşme potansiyeli olan (kas, kemik, kıkırdak gibi) hücrelerdir. araştırmalar göstermiştir ki mks kişilerin kemik iliklerineki jel matriks yapısında bulunur ve şayet zarar görmüş kıkırdak bölgeye yerleştirilirse yeni kıkırdak dokusu gelişir.

glukozamin ve kondroitin preparatları. ağızdan tablet şekilde alınan rejim destekleridir. glukozamin vücutta doğal olarak bulunmaktadır ve eklem kıkırdağının biçimlenmesini ve onarımını uyarır. kondroitin sülfat da benzer şekilde vucutta bulunmakta olan ve eklem kıkırdağı oluşumunu bloke eden enzimleri azaltan bir maddedir.

eklem içi kayganlaştırıcı sıvı enjeksiyonları. diz eklemine enjeksiyon yaparak menteşeleri yağlamaya benzer bir etki elde etmek olarak açıklamak mümkündür.

mikrokırık

kıkırdak bozukluğu olan bölgeler ufak delikler açılarak kemik iliğindeki kök hücrelerin zarar görmüş bölge getirilmesi ve burada kıkırdak yama oluşmasıdır. tamamen artroskopik olarak yapılabilen bir işlemdir. zarar görmüş kıkırdak doku tamamen temizlenerek canlı kemik dokusu ortaya çıkarılır. daha sonra bu iş için dizayn edilmiş özel ekipmanlar kullanılarak birbirlerine 1 er cm aralıklarla 2-2 mm genişliğinde 1 cm derinliğinde delikler açılır. bu deliklerden kemik iliğindeki kök hücreler gelerek canlı kemik dokusuna tutunur. bu hücreler bulunduğu bölgenin özelliği nedeniyle kıkırdak hücrelerine dönüşür ve bölgede bir kıkırdak yama oluşturur.

avantajları; tamamen artroskobik olarak yapılabilmesi, komplike ekipman gerekmemesi,etkili ve ucuz olmasıdır.

dezavantajları; yeni meydana gelen kıkırdak yapısal olarak normal eklem kıkırdağından daha değişik ve zayıftır. 3cm2 den büyük alanlarda tesiri azalır.

başarı oranı % 80 lerin üzerindedir.

osteokondral greftleme (mozaikplasti)

bir osteokondral (kemik- kıkırdak) grefti kişinin kendi dokularından (otogreft) veya başka birey -canlılardan (allogreft) sağlamak mümkündür.. ancak gelişi hoş bir özel gerek yoksa kişilerin kendilerinden sağlanır. bu operasyona mosaikplasti de denilmektedir. yapılan işlem sağlam eklem bölgelerinden alınan üstü kıkırdak ile kaplı kemik silindirleri zarar görmüş bölgelere döşemektir. şayet bir otogreft planlanıyorsa kemik-kıkırdak silindirleri ağırlık taşımayan diğer kemiklerle minimal temasa sahip yüzeylerden gelmelidir. bu gerçek uygulama yüzeyinin kısıtlanmasına sebep olur. 2 cm2 altındaki kıkırdak hastalıklarında son derece etkililidir. çok geniş alanlarda ideal donör (verici) lerden alınan ve genetik değişimden geçirilerek greftin reddedilesi ihtimali azaltılmış allogreftler kullanılabilir. bu greftler mozaik şeklinde zarar görmüş bölgelere döşenir. ağırlık taşıyan ve nispeten ufak defektlerde aktif bir yöntemdir.

başarı oranı % 80 ler civarındadır.

kıkırdak hücre nakli (chondrocell nakli)

kıkırdak hücreleri yapısal olarak en üst kademede olgunlaşmış hücrelerdir. dolayısıyla kendileri çoğalamazlar. insanlarda kıkırdak hücresi üretimi 1 yaşında sona erer. yeni kıkırdak hücresi çoğaltılması için genetik labaratuarlarında genetik bir dizi işlem ve kültürde çoğaltma işlemi gerekir.

iki aşamalı bir ortopedi grubu