Genclerde intiharlar

Gençlerde intiharlar

Ülke almanya, 70 yaşın üstünde yalnız yaşayan iki eş, bir gün bir not bırakıyorlar ve birlikte ölümü seçiyorlar. notta, "34 yıldır kapıcıdan başka kapımızı çalan olmadı, artık yaşamak anlamsızdır" cümlesi yer alıyordu.

ülke türkiye, yer istanbul. bir kutu ilaçla yaşamına son veren 17 yaşındaki genç şu notu bırakıyor: "beni sevmediniz, beni anlamadınız, bana yardım etmediniz, hep kendiniz için yaşadınız. şimdi bensiz kalın ve görün."

dünya sağlık örgütü (who) intiharları geleceğin sağlık problemi olarak ilan etti. sanayileşmiş ülkelerde intiharla gelen ölüm, ilk üç ölüm sebebi arasına girdi.

intihar olayları ülkelerin gelişmişlik seviyesi ile ters orantılı bir tablo çiziyor. batılı düşünürler bunun sebebini araştırma konusunda ciddi arayışlar içerisindeler. modernleşme ve aydınlanma ile insanlık ilerleme ve gelişmeyi çok hızlandırdı. fakat buna paralel olarak mutluluk, doğru orantılı gitmedi. toplumsal düzenler insanın mutlu olması için oluşturulur. son iki yüz yıldır oluşturulan toplumsal düzen ve kabullenilen yaşam felsefesinde hangi yanlışlar vardı ?postmodernizmde bunun sorgulaması yapılıyor. insan odaklı yaşam felsefesi diyebileceğimiz postmodernizm şu sorulara cevap arıyor." hayatın ve ölümün sırrı nedir ?, ne için yaşıyoruz ?, hayatımın sonu ne olacak ?, sonsuzluğun sonu nedir ?" bu sorulara verilen cevap "hayat yaşamaya değer veya hayat bir anlamsızlıktır" sonucuna götürür.

intihar hızı artıyor mu ?

son yıllarda intihar olaylarında karşılaşılan artış tesadüfi değildir. biyolojik, psikolojik ve sosyolojik pek çok nedenleri vardır.

intihar olgularındaki artış yalnızca türkiye' de değil bütün dünyada birinci sağlık problemi olmaya başladı. genç yaş grubunda olması dikkati çeken diğer özelliktir.

intihar hızı japonya, almanya, finlandiya, isviçre' de 100. 000 de 25, abd. ve ingiltere' de 100. 000 de 12 iken türkiye' de 100. 000 de 2 civarındadır. bu, senede 1300 intiharlı ölüm demektir.

bugün intiharla ölüm ingiltere' de trafik kazalarında ölümden fazladır.

türkiye' de bir yılda 5-14 yaş arası 40-50 çocuk canına kıymaktadır.

psikolojik nedenler

gençlik döneminin psikolojisi intihar eylemi için önemli risk oluşturmaktadır.

gençlik dönemi hızlı büyüme çağıdır. hormonal fırtına yaşayan gencin duyguları aklının önünde gider. heyecanlı, riski seven, cesaretli, macera heveslisi, tatlı hayaller, ilk sevgililer bu dönemin özellikleridir. basitçe hayal kırıklıkları yaşarlar.

böyle duygusal fırtına içinde genç duygusal desteğe ve ahlaki norm' a sahipse dönemi kazanımla aşabilecektir.

ahlaki norm ve duygusal takviyesi binci derecede verecek ailedir.

aile kurumu ve modern yaşam

aile kurumundaki yapısal değişiklik, şehir hayatının getirdiği yalnızlık çok önemli iki etkendir.

bu gün abd' de boşanmalar %52 civarındadır. 1955 yılında yapılan bir araştırmada bu oran %10 civarında idi. bu artışın en önemli sebebi 1960' lı yıllarda başlayan nikah karşıtı cinsel özgürlük taraftarı akımlar oldu. insanlar daha çok bencilleşmeye başladılar. çocuk büyütmek fedakarlık isteyen bir çaba olduğu için bencil ve çıkarcı bireyler çocuk büyütmenin külfetinden kaçmaya başladılar.

anne-babanın çocuğa duygusal desteğinin az olması genci yalnızlığa itti. bilhassa ekonomik destek varken duygusal destek yoksa genç ,kolaylıkla uyuşturucu kullanımına yönelir. derhal peşinden gençlik depresyonu oluşur.

gençte depresyon

gençlik depresyonu intiharın en önemli sebebidir. genç bir insanın depresyonu genellikle klasik elem-keder tepkisi biçiminde çıkmaz.

hırsızlık, yalan söyleme, tik, tırnak yeme, evden-okuldan kaçma, ders çalışmama, sinirlilik, isyankarlık, yalnızlık hissi, devamlı iç sıkıntısı çekme, uyumsuzluk, aşırı hayaller kurma, otoriteye karşı gelme birer düşük çıkmıştır.

depresyon tedavisinde kullanılan serotonin enerjik sistemi tedavi eden ilaçlar iyileşmeyi sağlamaktadır.

biyolojik temeller

depresyon klinik tablosunu belirten gencin, beyin kimyası bozulmuştur. yaşamdan zevk alma duygusu içindeki bir genç çıkış yolları arayacaktır. şayet depresyondaki bir gencin ailesinde daha önce intihar eylemi yaşanmışsa çok dikkatli olmak gerekmektedir.

depresyonun bazı çeşitlerinde genetik yatkınlık önemli rol oynar. böyle kişilerde psikososyal bir stres basitçe beyin kimyasını bozar ve depresyon gelişir.

intihar otu!

srilanka' ya birleşmiş milletler 110 milyon dolar destekte bulundu. geçtiğimiz yıl sağlanan bu desteğin hedefi bu adadaki intihar otu neslini tüketmek idi. çünkü gençler bu otu çiğneyerek basitçe intihar ediyorlardı. insan davranışı ile biyoloji arasındaki ilişki öğrenildikçe daha kolay çözümler bulunabilecektir.

internetin rolü

bilgisayar oyunları ve internet bir çok pozitif tesirinin yanısıra gerçeklik sınırlarını bozmak, yanlış modeller oluşturmak, şiddet ve saldırganlığı özendirmek gibi sakıncalar getirdi.

gençlerin duygu dünyasını önemli güçler limitsiz arzular oluşturur. limitsiz arzularını ifade ettiği hayal dünyasının nesneleri de oyunlardır.

bilgisayar oyunları gençleri sakinleştirir, onlarda güzel bir kontrol ve üstünlük duygusu uyandırır.

bilgisayar oyunları, insana gergin anlarda soğuk kanlı kalmayı başarmak gibi bir beceri kazandırabilir.

ölçülü ve paylaşımlı bilgisayar kullanımı çocuğun gelişimine katkı sağlayıcıdır.

ancak bütün bunların yanı sıra intihar eğilimindeki bir genç, intiharı özendiren sitelere girip chat' ler yaptığında yanlış arkadaş gurubuna adım atmış demektir.

böyle sitelere girerek yanlış arkadaşlar edinen bir gencin, üzüntülerini ve sevinçlerini paylaşmayı başaran kişiler ancak onları iyi yöne yönlendirebileceklerdir.

medyanın etkisi

medyanın yaşamsal gıdası çarpıcı olaylardır. intiharlarda çarpıcı olaylar olduğuna göre bu medyatik ilginin olması doğaldır.

medyanın etik limitler içinde, olayları abartmadan ve çarpıtmadan olduğu gibi vermesi toplumu doğru bilgilendirmesi demektir. bu durum uyanık olmayı temin eder. fakat özendirici, yanlışı tasvir edici yayınlar olumsuza teşvik ve öğretici etki yapar.

moral değerler ve kültürel kimlik

depresyonun öznel belirtilerini belirten bir genç kendisini çıkmazda hissettiğinde "yaşamak anlamsız, ölsem daha iyi" düşüncesi yerleşmeye başlar. çektiği acı, sıkıntı ve ızdırap gerçekten dayanılması zor bir duygudur.

bu duygu durum içindeki kişi "bu çektiğim acıyı ve mutsuzluğu tüm yaşamım boyunca çekeceksem, şimdiden bu hayatı bitirmeliyim" düşüncesi ile karşı karşıya gelecektir.

eğer bu kişide ümitsizlik duygusunu yenecek ahlaki normlar, inanç ve kültürel değerler varsa şu şekilde diyecektir." gerçi şu anda çok sıkıntı çekiyorum, fakat ölüm ve sonrası için yanlış şeyler yapmamalıyım. insan ölür ama hayat ölmez. hem benim çok merhametli bir yaratıcım var. o bana bir çıkış yolu bulur" düşüncesi ile dayanma ve katlanma gücünü kazanır.

gençlik arasında gittikçe yaygınlaşan intihar olguları ile gençliğin manevi değerden uzaklaşması arasında nedensellik ilişkisi olduğunu söyleyebiliriz.

eğitim sisteminin rolü

eğitim örgütünün, psikolojik destek ve intiharı önleme konusunda danışmanlık faaliyetleri içinde olması çok mühimdir.

intiharı düşünen depresyondaki bir genç, aile ve yakınları ile üzüntü ve sevinçlerini paylaşmıyorsa da bir psikologla paylaşmasının alışkanlık durumuna gelmesi yerinde ve fevkalade doğru bir uygulamadır.

eğitimin genel politikasında mutluluğa götürecek ahlaki normlar ve manevi takviyelerin özendirilmesi tek çıkış yolu gibi gözükmektedir. aksi takdirde önüne doğru seçenek sunulmayan gence kızmaya hiç hakkımız olmayacaktır.

vicdan,insana neyi yapması ve ne yapmaması gerektiğini söyleyen zihinsel bir süreçtir. vicdan duygusu genci yanlıştan koruyan bir bekçidir. bu iç disiplin hem aile hem de okulda kazandırılmalıdır.

anne & ndash; babalar ne yapmalı ?

sürekli aşağılayan, istismar eden, baskıcı ailede veya ilgisiz, parasal destek çok ama duygusal ve sosyal destek olmayan ailelerde sağlıklı gençler yetişmez.

gencin egosunu güçlendirmek, kişiliğinin sınırlarını çizmek, kendilik duygusunu geliştirmek için büyüklerin yardımına çok gereksinimi vardır.

sosyal çekinik içerisindeki içerisine kapanık gence veya gülmeyi unutmuş, öfkeli gence sevgi dolu bakış, güler yüz, tatlı birkaç söz yaşamsal manevi gıdalardır.

gençlik problemleri yaşayan aileler suçlu aramak yerine kendilerini sorgulamalılar.

suçlu aramak yerine problemi çözmek için sorumluluk almaya çalışmalılar.

suçlu aramak yerine çocuğunuzla ifade kanalları açmaya çalışın. omzuna el atıp ona değer verdiğinizi hissettirin.

bunalımdaki gence iki hediye veriniz.

birincisi sevginizi

ikincisi esnekliğinizi

çünkü gencinde kusur yapma hakkı vardır. fakat sonunda sığınacağı sıcak ailesi de vardır.