Gençlerde yeme bozuklukları
Zayıflama gayreti
gençlik yaşındaki gençler, çevrenin etkisiyle kendi vücutları konusunda yanlış yönlendiriliyor. netice olarak, ciddi sağlık sorunları ortaya çıkabiliyor
gençlik çağındaki çocuklar kendi iç dünyalarında yaşadıkları sıkıntılardan başka, dışarıdan ve çevrelerinden gelen etkilerle de yanlış yönlendirilebiliyorlar.
" günümüzde çocuklar ve ergenler, tüketime dayalı pekçok sektörün hedef kitlesi durumuna gelmiştir. "
kendisine henüz bir hedef koyamamış ya da geleceği hakkında sağlıklı plan yapamamış genç, çok çeşitli faktörler karşısında bocalayarak bunalıma girebiliyor.
özellikle bu yaşlarda oluşan fiziksel değişimler, gençlerin kendi vücutlarıyla problem yaşamalarına neden oluyor. arkadaşlarının ya da basın yayın organlarının etkisiyle kendi vücudunu beğenmeyen genç, başta rejim olmak üzere pekçok yola başvuruyor ve bazen ciddi sağlık sorunlarıyla da karşılaşabiliyor.
uyarılar...
memory center'ın uzman çocuk psikologu hande sinirlioğlu da bu hususlara dikkat çekerek, anne ve babaları uyarıyor. çevreden gelen psikolojik tesirlerin çocukları negatif yönlendirdiğini gösteren hande sinirlioğlu, anne ve babaların bu yanlış yönlendirmeler konusunda çok dikkatli ve uyanık olmaları gerektiğini belirtiyor. hande sinirlioğlu, gençlerdeki değişimlerle ilgili şu bilgileri vererek anne-babaları uyarıyor:
günümüz toplumunda çocuklar ve ergenler, tüketime dayalı pekçok sektörün hedef kitlesidir. doğal olarak, hem gıda hem de hoşluk endüstrisi tüm pazarlama olanaklarını bu gruplar için kullanmaktadır. bir yandan marka durumuna gelmiş bol kalorili popüler fast-food zincirleri beslenme alışkanlıklarında dengesizliğe sebep olmakta, öte yandan ise kitle iletişim araçlarının güzelliği santimlik ölçülere indirgeyen anlayışı, devamlı olarak gençliği basınç altında bırakmaktadır.
bir de bunların üstüne gencin kendi bedeni ile uğraşma merakı eklendiğinde, derhal hemen aç kalma sayılabilecek rejimlerin ergen kültürünün bir parçası durumuna gelmesi daha kolay anlaşılabilir.
güzelleşmek uğruna
" çevreden gelen pekçok etken ergenin kendi vücudu ile uğraşma merakıyla birleşince ortaya aç kalma sayılan rejimler çıkıyor. "
bu noktada anne-babalar ve hatta ergenlerin kendileri için en büyük problem, masum bir zayıflama (güzelleşme) merakı ile yeme bozuklukları arasında ayrım yapabilmektir. zira, anoreksia nervoza ve bulimia nervoza olarak bilinen yeme bozuklukları en sık ergenlik döneminde görülür ve büyük çoğunluğunda ilk sorun, aşırı bir rejim gayretidir. klinik tablo anoreksia nervoza ve bulimia nervoza olarak tanımlanan yeme bozukluklarına dönüştüğünde ise, yoğun aç kalma ve rejim gayretinin de ötesinde, davranışlarla ilgili ve vücudu direkt etkileyen pekçok problem kendisini gösterir.
şişmanlık yanılsaması
anoreksia nervosa ve bulimia nervoza, esasda bireyin beden imgesini yanlış değerlendirdiği, buna bağlı olarak kendisini şişman algıladığı, yemek yemeyi reddettiği ve dolayısıyla aşırı kilo kaybına uğradığı durumlardır. ancak; bulimia hastalarında; anoreksia hastalarında pek rastlanmayan dürtüsel kaynaklı abartılı iştah ve tıkanırcasına yeme atakları gözlenir.
dengesiz yemek
yani dürtülerini kontrol edemedikleri noktada bol kalorili gıdaların abartılı tüketildiği dönemleri, sonradan pişmanlık duygusu içerisinde yoğun zayıflama gayreti izler. dolayısıyla, anoreksikler kliniğe her zaman çok zayıf başvururlar, halbuki bulimikler, bu atakların varlığı nedeniyle sadece zayıf görünümde değil, zaman zaman normal kiloda ve hatta kilolu dahi karşımıza çıkabilirler. ancak, bunlarda da kilo verme ve kilo alma dönemleri birbirlerini izleyebilir.
kızlar daha meraklı
ergen kızlarda erkeklere göre daha sık görülür. vücut biçimi ve ağırlığı hakkında aşırı uğraş vardır, vücut görünümü ve ağırlığını devamlı kontrol etmeye yönelik derhal hemen aç kalma noktasına varan rejim yazılımları, kendisini kusturma, aşırı spor yapma, idrar söktürücü ve müshiller kullanılması gibi yöntemler sık sık gözlenebilir. devamlı olarak açlık duyusunu kontrol etme ve aç kalma neticesi yiyeceklerle ya da yemeklerle yoğun uğraş; kişinin başka alanlara odaklanmasını güçleştirir, sinirli ve çökkün olmasına yol açabilir, vakit geçtikçe bedensel sorunlar de başlar, kızlarda adet düzeni bozulur, kalori eksikliği neticesi aşırı zayıflama, enerji kaybı görülebilir.
gençlerdeki problem nasıl anlaşılır ?
yoğun bir zayıflama merakı olan ergenin yeme bozukluğu yaşayıp yaşamadığına, elbette ki klinik şartlarda ve ilgili uzmanlarca karar verilmelidir. bulimikler zaman zaman kendiliklerinden tedavi yardımı arayabilirler ancak anoreksikler daha dirençlidirler, ebeveynleri ile aşırı çatışma yaşayabilirler. dolayısıyla tedaviye başvuru için ergenin yakın çevresinin işbirliği gerekebilir ve bazı durumlar uyarıcı olmalıdır. anne-babalar çocuklarındaki bazı fiziksel ve ruhsal değişimleri gözlemleyerek, soruna henüz başında iken müdahale etme şansını yakalayabilirler. bu sebeple çocuklarımızı devamlı izleyerek, onlara belli etmesek de kontrolümüzü azaltmamamız gerekiyor. tabii, bunu yaparken onları sıkmak da yanlış bir tutum.
işte bazı belirtiler:
uygun vücut ağırlığının yüzde 85'inin de altına inilmesi
öğünleri azaltma dışında kendi kendisini kusturma veya idrar söktürücü ve müshil kullanma, yoğun egzersizler denenmesi
devamlı olarak beden imajı ile uğraşma, beslenmeye ait gerçek dışı yargılar geliştirme
bunlara ilaveten kaygı artışı, dürtüsellik, sinirlilik, vb. pek çok davranış sorunu ortaya çıkması
ara dönemlerde aşırı yeme atakları veya kilo alma dönemleri (bulimia nervoza için)
tedavisi var mıdır ?
yeme bozukluklarının tedavileri kolay değildir. hastanın beslenme imajındaki bozulma ile başa çıkmaya yönelik psikoterapi, aile içi dinamiklerin hedeflendiği aile terapisi, beslenme alışkanlıkların tekrardan yapılanması hedefi ile diyetisyen desteğini içeren çok disiplinli bir yaklaşım gerekmektedir. hastanın aile ve yakın çevresinin bu problemlerle baş etmekte yaşadığı yoğun zorluklar ve hastada bozuk beslenme neticesi ortaya çıkan fiziksel problemler kimi vakit yatarak tedaviyi dahi gerektirebilir.
kontrolden çıkıyor
ergenlik çağındaki çocuklar kendi vücutlarındaki değişimlere daha fazla meraklı oldukları için beslenme alışkanlıkları da kontrolden çıkıyor. kimisi çok zayıf olduğunu düşünüp fazla yiyor, kimisi ise kendisini şişman zannedip aç kalmaya başlıyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder