Genel ilkyardım bilgileri
Herhangi bir kaza veya hayatı tehlikeye düşüren bir durum karşısında sağlık personelinin yardımı sağlanıncaya kadar hayatın kurtarılması yada durumun daha kötüye gitmesini önlemek amacıyla ilaçsız olarak yapılan uygulamalara ilkyardım denir.
ilkyardımcı kişiler aldıkları eğitimlerle sağlık mesleğine mensup kişilerin yetki ve sorumluluklarını kazanmadıklarını bilmelidirler. ilkyardım eğitimi kişilere sağlık personelinin yetkisinde bulunmakta olan bazı uygulamaları yapabilme yetkisi vermeyecektir.
ilkyardımcı uygulamalarda kesin karar verme yetkisinin sağlık personelinde olduğunu bilmelidir. onun yardımcısı halinde hareket etmeli ve tartışmamalıdır. hasta en yakındaki sağlık kuruluşuna götürülmeli uzak hastanelere götürülmeye çalışılmamalıdır.
ilkyardım yapan kişinin özellikleri:
sakin olmalıdır, telaşa kapılmamalıdır. hasta ile onu rahatlatacak tonda konuşmalıdır. hiçbir vakit kendi can güvenliğini tehlikeye atmamalıdır. kendi can güvenliğini aldıktan sonra müdahale etmelidir. çevrede bulunmakta olanları organize etmeli (polis, itfaiye, ambulans çağırma konusunda) hastaya müdahalede önem sırasını iyi öğrenmiş olmalı örneğin nefes almayan bir hastanın ayağında kanayan bir yara ile uğraşmamalıdır.
ilkyardım ilkeleri ve öncelikler:
öncelikli amaç yaralı kişinin hayatının korunması ve mevcut sağlık durumunun daha kötüleşmesini önlemektir. kanaması olan bir hastanın kan kaybı devam ettikçe mevcut durumu da kötüleşecektir. kanama durdurulursa mevcut durum korunmuş olur ve sıra iyileşmeyi kolaylaştırıcı önlemlere gelir. örneğin yara su ve sabunla yıkanır ise enfeksiyon oluşma riski azalır ve iyileşme hızlanmış olur.
hastanın boynunu sıkan kravat düğme vs. gibi şeyler gevşetilir. solunum kontrol edilir. durmuş ise yapay solunum yapılır. hastanın kalbi kontrol edilir. şayet kalp atımı yok ise gecikmeden kalp masajı uygulanır. kanama kontrolü yapılır kanama varsa daha sonra anlatılacak olan tekniklerle durdurulur.
çevredekilerin hastanın başına toplanıp onu huzursuz edecek şekilde konuşmaları engellenir. kazazede kendine gelse, kendini iyi hissetse bile halinden emin olunmadan ayağa kalkmasına izin verilmemelidir. bilici kapalı hastalara ağızdan hiçbir yiyecek yada içecek verilmez. hastanın üstüne bir battaniye örtülerek ısıtılması lazımdır. kaza ortam koşullarına bağlı ise derhal ortamdan uzaklaştırılmalıdır (örneğin gaz zehirlenmesi) ancak böyle bir gerek yoksa hastanın yerinden kıpırdatılmaması esastır. kırık varsa kırık bölgesi sabit bırakılır. şok var ise şokla savaşılır. bilinci açık ise sakinleştirilir. hastanın ağzında toz toprak kırık diş vs. olabileceği akla getirilmeli ve temizlenmelidir. hastaya turnike uygulanmış ise bu bildirilmelidir. ilkyardımcının kaza yerinde kalmasını gerektirecek bir gerek yoksa hastaneye kadar yaralı ile birlikte gitmelidir.
kaynak: emcare ilkyardım eğitim merkezi
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder