Hava yastigi yaralanmalari

Hava yastığı yaralanmaları

Günümüz arabalarında yaygın şekilde kullanılmakta olan hava yastığı, emniyet kemerinin güvenlik sağlayıcı tesirini arttırabilmek için üretilmiştir. ilk kez 70'li yılların başında kullanılmış ve günümüze değin aktivitesi binlerce yaşamı kurtarmasıyla ıspatlanmıştır. hava yastığı emniyet kemeri ile birlikte kullanıldığında ciddi kafa travması yaralanmasını % 75 oranında azaltmaktadır. sadece emniyet kemerinin kullanılmasında bu oran %38' dir. üretilen yeni arabalarda hava yastığının bulunması bazı ülkelerde yasal olarak zorunlu duruma gelmiştir. örneğin amerika bitişik devletleri'nde 1998 yılıyla birlikte üretilen her arabaya ikili (sürücü ve yolcu) hava yastığı ve üç- nokta bağlantılı emniyet kemeri taşıma zorunluluğu getirilmiştir. hava yastığı a. b. d. ' de sadece 1997 yılında 842 kişinin hayatını kurtarmıştır. tüm dünya ülkeleri değerlendirildiğinde sayı yukarıda belirtilenden çok daha yüksektir.

günümüz teknolojisinin ürettiği her ürün karmaşık bir takım bilgileri içermektedir. bu da üretilenlerin ideal şekilde kullanılması için husus ile ilgili bireyin bilgilendirilmesini ve eğitimini zorunlu kılmaktadır. hava yastığının gerçekte çok da masum olmadığını geçtiğimiz otuz yılın hava yastığı nedenli yaralanmalarının dökümünde açıkça görmekteyiz. yaralanmaların büyük çoğunluğunu 12 yaşın altındaki çocukların oluşturması, anne babaların hava yastığı konusunda eğitilmelerinin önemini göstermektedir.

hava yastığı, 30 km/saat (bazı kaynaklarda 48 km/sa) üzerinde hızı olan bir arabanın önden ya da yandan çarpışması neticesi devreye girer. balonu şişirecek kimyasal mekanizma 54 milisaniye de aktiflenir ve panel içerisinde yerleşen balon saatte 200 millik bir hızla fırlayarak nitrojen gazı ile şişmeye başlar. bu hızlı patlama sonucunda sürücü ve yolcuda çeşitli yaralanmalar olabilmektedir. 10 yaşın altındaki çocuklarda şayet arabada hava yastığı var ise ölüm oranı %21 gibi yüksek bir değerdedir. 1998 yılına kadar ön yolcu koltuğunda yolculuk yapan 66 çocuk hava yastığı yaralanması sebebi ile hayatını kaybetmiştir. bu çocukların derhal hepsi hava yastığı olmayan bir araba içerisinde yolculuk etselerdi belki de düşük kademede bir yaralanma ile kazayı atlatabileceklerdi. 1996 yılında çarpışma olmadan açılan ve sürücüsünü ciddi bir şekilde yaralayan bir hava yastığı yaralanma olgusu sunulmuştur. 1996 yılına dek a. b. d. 'de sürücünün hava yastığı ile yaralanması neticesi ölüm sayısı 18 dir. günümüze değin hava yastığı yaralanmalarını husus alan 60'a yakın bilimsel yazı yayınlanmıştır.

hava yastığının başlı başına bir yaralanma sebebi olduğu açıkça görülmektedir. yaralanma sıklıkla ön yolcu koltuğunda oturan çocuklarda olmaktadır. hava yastığının tasarımı gereği travma esnasında bireyin öne doğru hareketine karşı bir direnç oluşturmak istenir. erişkin bu direnci başı ve gövdesiyle karşılar. çocukların ise boyları daha kısadır ve hava yastığı şişerken sıklıkla baş ve boyun ile temas eder. emniyet kemeri de ufak gövdeler üstünde yeterince etkili değildir. bilhassa 10 yaş altındaki çocuklarda boyun bölgesinin travmalara karşı zayıf yapısı nedeniyle boyunda 1. omur çıkıklarına ve ağır omirilik yaralanmalarına sıklıkla rastlanmaktadır.

a. b. d. ulusal trafik güvenlik kurulu hava yastığı yaralanmalarını üç guruba ayırmıştır;

1- kafatası kırığı ve boyun omurga yaralanması ile birlikte beyin zedelenmesinin, beyin zarlarındaki kanamanın eşlik ettiği yaralanmalar. sıklıkla ölümcül sonuçlanırlar.

2- sıklıkla iki taraflı birden çok kaburga kırığı ve eşlik eden göğüs ve karın içi organ yaralanmaları (kalp, dalak, karaciğer ve aorta).

3- kaburga kırığı olmaksızın gelişen kalp ve akciğer yaralanmaları. bu grupta sıklıkla kalp ve akciğerlerdeki zedelenme ve kanamalar yer almaktadır.

hava yastığı ile meydana gelen yaralanmanın bir diğer boyutunu kimyasal ve termal etki ile meydana gelen. yanıklar oluşturur. hava yastığının şişme mekanizmasında azotun yakılması ile meydana gelen gazlardan yararlanılmaktadır. bu yanma sırasında fazla oranda ısı açığa çıkmaktadır. buna bir örnek 1992 yılında hava yastığı yaralanması neticesi kıyafeti eriyen bir olgudur. sıcak gazlarla dolan balon kısa müddet sonra ön cam ile bağlanabilir bir egzoz sistemi ile boşaltılmaktadır. böylece, hava yolunu tıkayabilecek mekanik etmen çabucak uzaklaştırılmakta ancak bilhassa yüz bölgesini ilgilendiren yanıklar ve oküler yaralanmalar önlenememektedir.

yukarıda da söz edildiği gibi hava yastığı emniyet kemerinin koruyucu tesirini arttırmak amacıyla oluşturulmuş bir üründür. ancak bel tipi emniyet kemerleri bu doğrultuda etkisizdirler.

günümüzde de yaygın olarak kullanılan üç bağlantı noktalı emniyet kemerleri ile yeterli güvenlik sağlanmaktadır. hava yastığı açıldığında en iyi korunmayı sağlamak için bireyin hava yastığını olabilen en geniş yüzeyde karşılaması gerekmektedir. böylece gövdenin kinetik enerjisi yeterince emilebilir. bilhassa kol ve omuz bölgesini hava yastığına doğru yönlendirmek, minör bir kaza esnasında açılacağını hissedip engellemeye çalışmak başta el yaralanmaları ve önkol kırıkları olmak üzere bir çok ciddi yaralanmaya neden olacaktır.

12 yaşın altındaki çocuklar, bilhassa hava yastığı olan bir arabada ön koltuğa oturtulmamalıdır. çocuklar için en güvenli yolculuk arka tarafta oturularak yapılandır. 6 yaşın altındaki çocuklarda ise güvenli bir yolculuk için çocuk koltuğu gerekir. amerikan pediatri akademisinin önerisine göre 1 yaşın ve yaklaşık 10 kg'ın altındaki çocuklar ön koltuğa bilhassa oturtulmamalıdırlar. oturtulması gerekirse koltuk bebeğin yüzünün arkaya baktığı pozisyonda kullanılmalıdır. daha büyük çocuklar için çocuğun yüzünün öne dönük olduğu pozisyonlar daha uygundur. piyasada her iki pozisyonu n verilebildiği koltuklar bulunabilmektedir.

eğer çocuk oturacaksa ön koltuğun oldukça arkaya çekilmiş olmasına itina gösterilmelidir. emniyet kemeri bağlantısı kontrol edilmelidir. yeni üretilen bazı hava yastıkları sistemi etkisiz bırakan bir şalter içermektedirler. bu arabalar çocuklu yolculuklar için tercih edilmelidirler.

a. b. d. ' de hava yastığı kazaları konusunda yoğun çalışmalar sürmektedir. " emniyet kemeri ve hava yastığı birlikteliği kampanyası" yapılan girişimlere bir başka örnektir. a. b. d. ' de anne-babalar konunun yetkililerine " arabada hava yastığı olup olmadığını nasıl anlayabiliriz" ya da " arabamızdan hava yastığını nasıl çıkartabiliriz" gibi sorular yöneltmektedirler. bu bilinçlenme araba kullanımında elde edilebilecek en çok güvenlik için lazımdır. doktorlar olarak ülkemizde bu konudaki eğitimde bizlere önemli görevler düşmektedir.