Ilac alerjileri: sorular ve cevaplar

İlaç alerjileri: sorular ve cevaplar

Hangi ilaçlar alerjiye neden olur ?



tüm ilaçlar alerjiye sebep olabilir. ancak bazı ilaçlarla (ör: penisilin) alerji daha sık görülür. ilaçların molekül yapı özellikleri ve tedavide kullanım sıklıkları alerji yapmalarıyla yakından ilişkilidir.



ilaçlar arasında çapraz reaksiyon ne demektir ?



bazı ilaçların kimyasal yapısı birbirine benzer. alerjiye neden olan ilaçtan isim olarak değişik, ancak kimyasal yapısı benzeyen diğer ilaçlar da aynı biçimde alerjik reaksiyona sebep olabilir. buna çapraz reaksiyon denir. ilaç alerjisi olan hastalara reçete yazarken çapraz reaksiyon veren ilaçlara dikkat edilir.



" hangi ilaçlara alerjim var ?"



bu soru hastalar tarafından olabildiğince sık sorulur. ama günümüz tıbbında çoğu ilaç için yanıtı verilememektedir.

polenler, akarlar, gıdalar gibi alerjenlere hassasiyet olup olmadığı alerji testleri ile tespit edilebilmektedir. ancak aynı şey ilaçlar için geçerli değildir. çünkü ilaçlar vücuda girdikten sonra birtakım biyolojik olaylara maruz kalır ve kimyasal yapıları değişime uğrar. bağışıklık sistemi tarafından hassasiyet gelişimi bu yapısal değişikliğe uğramış moleküllere karşıdır. dolayısıyla ilaçlarla test yapabilmek için vücutta değişime uğramış bu yeni yapının elde edilebilmesi lazımdır.

bugün için " test maddesi olarak kullanıma ideal molekül" pekçok ilaç için mevcut değildir. dolayısıyla penisilinler gibi sınırlı sayıda birkaç ilaç için deri testi yapabilmek mümkündür..



ilaç alerjilerinden korunmak için neler yapılmalıdır ?



bu konuda en önemli olan her ilacın alerjiye neden olabileceğini bilerek, kendi kendine tedaviden kaçınmaktır. yani hekim reçetesi olmadan gelişi güzel bir ilaç kullanılmamalıdır.

bir ilaç tedavisi sırasında gelişi güzel bir istenmeyen reaksiyon ortaya çıktığında derhal hekime başvurulmalıdır.

alerjiye neden olan ilaçların ismi kesinlikle kaydedilmelidir. bu kayıtlar ileride aynı veya benzer yapıda ilaçların kullanımını ve alerji gelişmesini önleyecektir.



ilaç alerjisi nasıl tedavi edilir ?



ilaç alerjilerinde ortaya çıkan bulguların bir kısmı vakit içinde kendiliğinden kaybolur, bazıları ise ideal ilaçlarla tedaviyi gerektirir.

ancak, ilaç alerjisini tamamen ortadan kaldırmak olası değildir. dolayısıyla ilaç alerjilerinde tedaviden ziyade korunmadan bahsetmek daha uygundur. pratikte, alerjik reaksiyona neden olan bir ilacın bir daha kullanılmaması en akılcı yöntemdir.



ilaç alerjisi olan hastalarda sık rastlanan problemler nelerdir ?



ilaç alerjisi gelişen hastaların çoğu, sonraki ilaç kullanımları ve alerji riski konularında endişe duymaktadır.

ancak günümüzde birbirine alternatif pekçok ilaç vardır. bir ilaca karşı alerjisi olan hastalar, bu ilaçla çapraz reaksiyon vermeyen başka bir ilacı rahatlıkla kullanabilir.

hatta mutlak lazımsa alerji yapmış bir ilaç bile özel bazı ön-tedavi yöntemleri uygulanarak kullanılabilir.

hastalarımız genellikle alerji yapan ilaçların ismini hatırlayamadıklarını ifade ederler. ancak alerjiye neden olan ilaçları hekime bildirmek teşhiste en önemli yeri tutar. dolayısıyla alerjik reaksiyon gözlenen ilaçların ismi kesinlikle kaydedilmeli ve saklanmalıdır.

sık sorulan bir soru: penisilin testi hangi durumlarda ve nasıl yapılıyor ?



" test yapılmadan penisilin enjeksiyonu yapılmaz" görüşü yaygın ancak çok doğru olmayan bir görüştür.

daha da yaygın ve hatalı olan ise enjeksiyon yapılmadan önce hazırlanan ilacın deri altına verilmesi yoluyla test yapılmasıdır.

penisilin testi, bu amaç için üretilmiş özel test maddeleriyle yapılmalıdır. bu test maddesi ülkemizde de mevcuttur.

daha önce penisilinlerle alerjik reaksiyon tanımlamayan hastalarda test yapılması lazım değildir.

penisilin alerjisi tanımlayan hastalara da penisilinlerle tedavi yapılması doğru değildir.

bu nedenle penisilin testleri alerji uzmanı doktorlar tarafından belirlenecek ve gerekliliği onaylanacak bazı özel durumlar dışında yapılmamaktadır.

kaynak: alerji ve iç hastalıkları uzmanı doçent dr. a. zafer çalışkaner