İlk barometre
1644 yılında, italyan fizikçi evangelista torricelli,
bir yıl önce ölen galileo'nun düşündüğü
bir deneyi yaptı. madenciler, çeşitli
denemelerden sonra bir tek pompayla suyu 10
metreden daha fazla çıkaramayacaklarını anlamışlardı.
bunun üstüne galileo, yoğunluğu
daha fazla olan bir sıvının, örneğin cıvanın,
bir tüp içerisinde daha kolaylıkla, ancak daha küçük
ölçek içerisinde yükseltilebileceğini düşündü.
evangelista torricelli, arkadaşı vincenzo
viviani ile birlikte bu düşünceyi uygulamaya
karar verdi. 90 santimetre uzunluğunda bir
cam tüpün alt ucunu kapattıktan sonra, içini
cıva ile doldurdu. tüpün açık ucunu parmağı
ile kapattı ve altı üste gelecek biçimde çevirdi.
sonra bu açık ucu, cıva dolu bir kabın içine
daldırdı.
parmağını çektiği vakit, tüpün içindeki
cıvanın yüksekliğinde belirli bir düşme oldu.
ancak yine de düşüş, belirli bir noktadan
sonra durdu.
kuşkusuz, cıvayı tutan bir şey vardı. torricelli,
bunu havanın baskısı olarak açıkladı.
hava, cıva ile dolu hazne üstünde bir baskı
yapıyor, bu basınç da cıva yüksekliğinin belirli
bir kademede kalmasını sağlıyordu. böylece
torricelli, hava basıncını ölçmeye yarayan ilk
barometreyi yapmış oldu.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder