İlk çoğaltma makinesi
İngiltere'nin birmingham kentinde, buhar makineleri
işi yapan james watt tarafından bulundu.
watt, 24 temmuz 1778 günü, dr.
black'a yazdığı mektubunda, buluşundan şöyle
söz ediyordu:
"birkaç gün önce, yazdığım yazıları çoğaltan
bir makine yapmayı başardım. bu sayede,
mektuplarımı basitçe çoğaltabiliyorum. "
aygıt, düz bir basınç yatağı ile bir yanda
bir kol veya üstte bir dikey civatadan oluşuyordu.
çoğaltılması istenen yazı ya da biçim, prese
yerleştirilmeden önce altına, daha önceden
sirke-boraks, istiridye kabuğu tozu ve damıtılmış
sudan meydana gelen bir karışıma batırılarak ıslatılan
bir şeffaf kâğıt konuyordu. watt, bu
özel mürekkebin patentini 14 şubat 1780'de
aldı. çoğaltılması istenilen yazı ya da biçim,
alttaki özel mürekkebe batırılmış kâğıdın üzerine
tersten çıkıyordu. daha sonra kâğıt, kalıp
presin üst kısmına alınarak istenilen
oranda çoğaltma yapılabiliyordu. watt'ın
bu makinesi, bir anlamda bugünkü ofset baskı
tekniğinin de ilk öncüsüydü. 20 mart 1780'de jarnes watt ve ortakları
adı altında bu basınç makinelerini üretmek için
bir firma kuruldu. watt'ın ortağı matthew
boulton, çok hırslı bir pazarlamacıydı. parlamento
üyelerine birer mektup göndererek,
bu son buluşla, konuşmalarını istedikleri kadar
çoğaltarak seçim bölgelerine gönderebileceklerini
duyurdu. bundan başka, kral'ın da ilgisini
çekmek üzere kendisine bir tanıtım gösterisi
yapıldı. bu basınç makinesiyle müzik notalarının
da basitçe çoğaltılabileceği, askeri emir
ve yönetmeliklerinin çok kısa bir zamanda çoğaltılarak
birliklere gönderilebileceği kanıtlandı.
ayracı, hindistan'da pazarlanmak üzere
oranın iklimine dayanıklı, çelikten özel üretim
yapıldı. gezgincile için ilk portatif modeller
üretildi. ancak tüm bunlar, beklenilen
ilgiyi çekmek için yeterli olmadı. ingiltere bankası'nın
yöneticileri, söz konusu aygıtla bazı
sahtekârların işlerini kolaylaşabileceğini,. kalpazanlara
gün doğduğunu söylediler. bu sözleri
duyan boulton'un tepkisi çok sert oldu ve
"ingiltere'de bazı yöneticiler, domuzdur"
dedi.
birinci yıl, 50 tanesi denizaşırı ülkelere olmak
üzere 150 makine satıldı. özel mürekkep,
toz durumunda imalatçı firma tarafından veriliyordu.
zaman geçtikçe siparişlerin sayısı arttı ve birkaç
yıl içerisinde watt'ın makinesi, iş dünyasının en
çok ilgi duyduğu aygıtlardan biri oldu.
birinci dünya savaşı'na kadar çoğaltma
makineleri watt'ın yaptığına oranla çok az değişimler
göstererek kullanıldı, özel mürekkepli
kâğıdın yerine karbonlu. kâğıtlar aldı ve
teksir makineleri durumuna geldi.
balmumu ile çoğaltma yöntemi ise 1875 yılında
thomas alva edison tarafından bulundu.
edison, bu buluşu, parafinli kâğıttan
telgraf bandında yararlanmak için deneyler
yaparken geliştirdi. 8 ağustos 1876'da buluşunun
patentini aldı, sonra geliştirmeye devam
etti. en yeni durumuna getirdikten sonra; 1880'de
patentini yineledi, ancak ticari üretime geçmeyi
düşünmüyordu. bunu duyan chicagolu işadamı
albert blak dick, patenti satın aldı ve büro
tipi çoğaltma makinelerinin üretimine başladı.
hazırlanan kalıp tahta, bir çerçevenin içine
konuyor ve metin mumlu yüzeye bir stilusla
uygulanıyordu. daha sonra kalıbın üstüne bir
merdane ile mürekkep veriliyor ve baskıya geçiliyordu.
a. b. dick, ürettiği ilk aygıtı 17
mart 1887'de sattı.
balmumundan kalıp kullanan ilk makine
ise 1881 yılında londra'da macar göçmeni
david gestetner tarafı,
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder