İlk havagazı
Kömürden ya da öteki organik maddelerden
yanıcı bir gaz elde edilebileceğini ilk fark eden
kişi, ingiliz rahip stephen hales'tir. rahip hales,
1727 yılında yazdığı "vegetable staticks"
adlı kitabında, her tarafı kapalı bir kapta ısıtılan
kömürün, yanıcı bir gaz bırakacağını belirtti.
john clayton adlı bir başka ingiliz de,
1684'te aynı buluşu gerçekleştirmiş, fakat bunu
ancak 1739'da duyurabilmişti.
konuyla ilgili ilk başarı gösteren uygulamalar ise,
fransız bilim adamı philippe lebon ile iskoçyalı
teknisyen william murdoch tarafından
yapıldı. 1801'de lebon, paris'te bir evde kömürden
elde edilen gazın ısı ve ışık sağlama
amacıyla kullanılabileceğini kanıtladı. bunun yanısıra,
söz konusu gaz, borular aracılığıyla odadan odaya
aktarılacağı için, her yerde basitçe kullanılabilecekti.
lebon'un tavsiyesi, büyük ilgi
gördü ve ilk uygulamalar başladı. ne var ki
lebon, 1804'te champs elysees'de soyguncular
tarafından öldürülünce, çalışmaları yarıda kaldı.
murdoch'un ilk denemesi ise 1792'de gerçekleşti:
corwall'da bir evi havagazıyla ışıl ışıl aydınlatmıştı.
1802'de, patronları boulton ve
watt'ın evlerini ışıklandırdı. firma, bu buluşu
değerlendirmeye karar verdi. ilk sipariş
lancashire'dan geldi ve buradaki bir pamuk
fabrikası, 900 gaz lambasıyla aydınlatıldı.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder