Kendini sunma teorileri

Kendini sunma teorileri

Kendini sunma, kendini uyarlama, kimlik sunumu, görüntü verme, imaj oluşturma, izlenim oluşturma gibi birbiriyle ilişkili bir dizi olgu ve kavram, sosyal psikolojide yakın yıllarda gelişen bir araştırma alanının yapı taşlarını oluşturmaktadır.



bireylerin bu olgular çerçevesindeki davranış ve etkinliklerini açıklamak üzere ortaya atılan çeşitli yaklaşımlar, kendini sunma teorileri olarak gruplandırılabilir ve bu bağlamda goffman'ın tiyatro yaklaşımı, tedeschi ve arkadaşlarının izlenim yönetimi teorisi, alexander'ın durumsal kimlikler teorisi, jones'un kendini sevdirme teorisi zikredilebilir.



tiyatro yaklaşımı, sosyal yaşamı ve kişiler arası ilişkileri, bireylerin çeşitli rolleri oynadıkları bir tiyatro gibi kavramlaştırmak-tadır. burada rol, bireylerin kendilerini dışa yansıtma bakımından tercih ettikleri sözel ve sözel olmayan davranışlar bütününü kapsamaktadır. goffman'a göre her insan çok sayıda kimliğe, yani bir kimlikler repertuvarına sahiptir ve muhatapların haline veya koşullara göre bunlardan biri oynanır, yani o rolün görüntüsü verilir.



izlenim yönetimi teorisi (ımpression management theory), kişiler arası ilişkiler, insanların saygınlıklarını korumak amacıyla birbirleri üstünde güç sahibi olma eğilimine dayandırılır. ideal ve tutarlı görüntüler verme, bunu sağlamanın en önemli yollarından biridir.



durumsal kimlikler teorisi (theory of situtited ıdentities), her sosyal ortanı veya kişiler arası ilişki bağlamı için, sosyal davranışın o ortama ideal bir kalıbının olduğu fikrine dayanır. bu davranış kalıbı, durumsal kimliği ya da duruma ideal kimliği ifade eder. her insan sosyal ilişkilerinde kendisi için en ideal durumsal kimliği oluşturmaya çalışır.



kendini sevdirme teorisi ya da bir başka adıyla stratejik kendini sunma teorisi de, kişiler arası ilişkileri, bir diğerine ödül veya ceza verebilme kapasitesi anlamında güç elde etme çabası olarak açıklar. kendini sevdirme ve bu hedefle uygun görüntüler sergileme, nispeten zayıf olanların gücü elde etmesinin önemli bir yoludur.