Kronik obstrüktif akciğer hastalığı
Kronik obstrüktif akciğer hastalığı nedir ?
kronik obstrüktif akciğer hastalığının kronik bronşit ve amfizem olmak üzere iki tipi vardır.
kronik bronşit tanım olarak, bilhassa kış aylarında olan, birbirlerini takip eden iki yıl, en az üç ay boyunca öksürük ve balgam çıkarma ile karakterize bir hava yolu hastalığıdır.
amfizem ise akciğerin en uçtaki hava yollarındaki ve alveollerdeki duvarın kalıcı zarar görmesi ile tanımlanan bir solunum hastalığıdır.
kronik obstrüktif akciğer hastalığında akciğer içerisindeki hava akımının sınırlanması sonucunda kanda oksijen miktarı azalır, karbondioksit miktarı çoğalır. dokulara yeterli oksijen gidemediğinden dolayı bir dizi geri dönüşümsüz hasar meydana gelir (özellikle akciğer damarlarındaki büzülmeye bağlı akciğer hipertansiyonu meydana gelir, bu da kalbi yorarak akciğer ve kalp yetmezliğine neden olur).
kronik obstrüktif akciğer hastalığının nedenleri nelerdir ?
sigara en önemli nedendir. erkeklerde hastalığın daha sık görülmesinin sebebi sigara içiminin daha yaygın olmasına bağlıdır. ancak son yıllarda sigara kullanımının kadınlar arasında da artması ile kronik obstrüktif akciğer hastalığının kadınlardaki yaygınlığı da giderek yükselmiştir. sigara içilmesi ile hava yollarındaki salgı bezlerinden salgı miktarı çoğalır ve bu olay daha sonra hava yolu daralmasına neden olarak, hastalığın klasik belirtilerinin ortaya çıkmasını temin eder. sigaranın bırakılması ile bu olaylar geriler. sigara dumanı olan ortamda bulunmak da riski arttırır. buna pasif sigara içiciliği adı verilmektedir ve çoğu zaman farkedilmeyen önemli bir sağlık sorunudur.
hava kirliliği: hava kirliliği sebebi ile hava yolları uyarılır, salgı yapan hücrelerde artış olur ve bu olay sonucunda hava yollarında daralma meydana gelir. kirli havada bulunmakta olan bazı zehirli bileşikler bu olaya neden olmaktadır. dolayısıyla, bilhassa kış aylarında hava kirliliği arttığından, bu hastaların hava kirliliğinin yoğun olduğu zamanlarda dışarı çıkmamaları öneri edilmektedir.
enfeksiyonlar: çocukluk çağında geçirilmiş enfeksiyonların kronik bronşite zemin hazırlayarak olayı hızlandırdığı düşünülmektedir.
dumana maruz kalma: meslekleri sebebi ile dumana maruz kalanlarda veya köylerde tandır ya da odun sobası yakanlarda kronik obstrüktif akciğer hastalığı görülme sıklığı çoğalır.
vitamin eksikliği: antioksidan vitaminler olarak bilinen a, c, e vitaminlerinin eksikliğinde kronik obstrüktif akciğer hastalığı daha sık görülür.
kronik obstrüktif akciğer hastalığının bulguları nelerdir ?
kronik obstrüktif akciğer hastalığının en önemli bulgusu nefes darlığıdır. nefes darlığı başlangıçta eforla gelirken, ilerlemiş vakalarda istirahatte de gelmeye başlar. nefes darlığına hırıltılı solunum eşlik eder. bilhassa kış aylarında öksürük ve balgam miktarında artma görülür. bu hastaların öykülerinde genellikle uzun yıllar sigara içimi vardır.
kronik obstrüktif akciğer hastalığının tanısı nasıl konulur ?
kronik obstrüktif akciğer hastalığındaki başlangıç tanı yöntemi akciğer grafisidir. akciğer grafisinde solunum yolları ve akciğer dokusu ile ilgili bilgi edinilir. bundan sonraki aşama solunum fonksiyon testidir. solunum testi hava yollarındaki akımda bir kısıtlanma olup olmadığını gösterecektir. diğer bir başlangıç tanı yöntemi kan sayımıdır. kan sayımında kandaki oksijen miktarındaki düşmeye bir yanıt olarak, daha fazla oksijen taşımak için alyuvar sayısında artış görülür. hastalığın ilerlediği durumlarda atardamardan kan alınarak kandaki oksijen ve karbondioksit miktarı ölçülür, buna kan gazı tetkiki denir. şayet balgam miktarında artma veya renk değişikliği varsa, bir enfeksiyon olabileceği düşünülerek, balgamda bakterileri üretmek hedefi ile balgam kültürü yapılır ve şayet bakteri ürerse, ideal antibiyotik başlanır.
kronik obstrüktif akciğer hastalığında her hastaya akciğer tomografisi çekmek lazım midir ?
akciğer tomografisi tanıda ilk başvurulacak bir yöntem değildir ve her hastada gerekliliği yoktur. şayet akciğer filminde şüpheli bir görüntü varsa ya da kronik obstrüktif akciğer hastalığı ile açıklanamayacak kan tükürme, zayıflama gibi şikayetler varsa mümkün bir akciğer kanserini veya başka bir hastalığı atlamamak için tomografi çekilebilir.
kronik obstrüktif akciğer hastalığından nasıl korunabilirsiniz ?
kronik obstrüktif akciğer hastalığı önlenebilir ve ilerlemesi durdurulabilir bir hastalıktır. bu konuda en önemli adım ve tedavideki ilk basamak sigaranın bırakılmasıdır. sigara bırakmak isteyenlere yardımcı olmak hedefi ile ülkemizde pekçok göğüs hastalıkları kliniğinde sigarayı bırakma poliklinikleri hizmet vermektedir. sigara bağımlılığını yapan, içerisindeki nikotin isimli maddedir. sigara psikolojik ve fiziksel bağımlılık yapar. fiziksel bağımlılığın tedavisi için nikotin içeren cilde yapıştırılan bantlar ve nikotin içeren sakızlar mevcuttur. psikolojik bağımlılığın tedavisi içerisinde psikolojik yardım verilmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder