Myomlar

Myomlar

Myomlar

myomlar rahmin en sık görülen iyi huylu tümörleridir.

kadınlarda sık görülen ve eskiden zaman zaman ölümcül bile olabilen bu hastalık kadın-doğum cerrahisindeki gelişmelerin yardımıyla ancak 100 yıl önce kontrol altına alınabilmiştir. günümüzde bu hastalık bu nedenle ölüm çok ender durumlar dışında görülmemektedir.

myom nedir ?

uterus (rahim) 3 tabakadan oluşmuştur. bunlardan en içte olanına "endometrium" denir ve adet siklusu boyunca değişimler göstererek, şayet hamilelik olmaz ise adet kanaması ile birlikte atılır. ortadaki kas tabakasına "myometrium" denir. bu tabaka uterusun en kalın bölümüdür ve düz kaslardan oluşur. adet kanaması anında eko denilen ses dalgalarının yarattığı görüntülerle iç genital organlarınız değerlendirilir. bu inceleme yöntemi genelde myom tanısı koymak için yeterlidir.

histeroskopi: bu işlem sırasında teleskop prensibiyle çalışan, ince ancak uzunca bir optik cihaz vajina ve serviksi (rahim ağzı) aşarak rahim içerisine doğru sokulur. bu sayede hekim rahim içini gözlemleyerek anormal bir oluşum olup olmadığını değerlendirir. bu metotla yalnızca rahim içerisindeki myomlar görülür.

laparoskopi: bu inceleme yöntemi, laparoskop denen, optik özelliklere sahip ince bir tüp biçimindeki aletin karından yapılan çok ufak bir kesiden karın içerisine sokularak hekimin karın içini görebilmesi esasına dayanır. bu yolla yalnızca rahmi genel olarak büyüten ve bilhassa rahim dışına doğru büyümüş myomlar görülebilir. rahim içerisindeki myomlar izlenemez.

histerosalpingografi (hsg): bu ilaçlı film tekniğinde ise yine vajinal yoldan rahim ağzının derhal iç kısmına kadar giren ince bir tüple içeri verilen ilacın,rahim içerisinden tüpler aracılığı ile karın boşluğuna kadar yayılması görüntülenerek, bu organlardaki anomaliler ile ilgili bilgi edinme amaçlanır. bu yolla yalnızca rahim içerisine doğru büyüyen myomlar saptanabilir.

tedavide neler yapılabilir ?

unutulmamalıdır ki, myomlarda kansere dönüşme oranı binde birden azdır. halbuki ki, myom nedeniyle olunacak bir ameliyat nedeniyle hayatın kaybedilmesi riski bu miktardan daha fazladır. dolayısıyla her saptanan myom için ameliyat kararı dikkatlice verilmeli ve gerekçe objektif tıbbi ölçütlere dayandırılmalıdır. hiçbir bulgu vermeyen ufak myomlar her 6 ayda bir basit kadın-doğum muayenesi ve ultrason ile basitçe takip edilebilir.

eğer bulgu vermeyen myom büyükse, o vakit hastanın ameliyat için ideal taktirde olması koşulu ile rahmi en az 14 haftalık bebek varmışçasına büyüten myomlar için ameliyat önerilebilir. (myomlu bir rahimin büyüklüğü ifade edilirken hamilelik cesameti tanımı kullanılır. hamilelik sırasında hangi haftada rahimin ne kadar büyüdüğü bilindiği için myomlu bir rahimin muayenesinde de bu bilgiden yararlanılır ve rahim büyüklüğü örneğin 10 haftalık ya da 14 haftalık hamilelik cesametinde biçiminde tanımlanır)

belirgin semptom verenler, fertiliteyi (doğurganlığı) etkileyecek kadar büyük olanlar veya kanser ya da benzeri habis (kötü hu ylu) tümörlerle karışabilecek özellikte olan myomlar (özellikle 40 yaşından büyük kadınlarda overlere yakın yerleşimli myomlar over tümörleri ile karışabilir) genelikle ameliyat ile tedaviyi gerektirir. bazı durumlarda, myom nedeniyle olan anormal kanamaları kesmek ve myomu bir miktar olsun küçültebilmek için ilaç tedavisi tatbik edilebilir.

myom tedavisinde en sık tercih edilen tedavi yaklaşımı cerrahidir. seçilecek cerrahi yöntem hastanın yaşı, sosyal durumu, çocuk isteği, şikayetlerin tipi ve şiddeti gibi etkenlere bağlıdır. bu etkenlere göre rahimin tamamen alınması (histerektomi) ya da yalnızca myomların çıkartılması (myomektomi) alternatiflerinden bir tercih edilir.

eğer bir myom cerrahi yolla tedavi edilmesi gerekiyorsa, bahsettiğimiz gibi bir kaç farklı seçenek vardır. bunlardan biri myomun uterus duvarından kolayca sıyrılarak çıkarılmasıdır ki buna "myomektomi" denir. bu işlem laparoskopi yolu ile veya açık ameliyat biçiminde uygulanır. myomektomi ameliyatı çocuk isteyen kadınlarda uterusun korunmasını sağlayan rahmi koruyucu bir yaklaşımdır. bununla birlikte bu ameliyat uterus duvarında incelmeye neden olabildiği için daha sonraki gebeliklerde vajinal (normal) doğum yerine, sezeryan tercih edilmek zorunda kalınabilir. şayet myom laparoskopik olarak alınamayacak kadar büyük ise, o vakit karını açarak uygulanan klasik ameliyat yolu ile myomektomi gerçekleştirilir.

yakın zamana kadar büyüme belirten myomu olan bir kadında ilk tercih edilen ameliyat histerektomi (cerrahi olarak rahimin alınması) idi. her ne kadar histerektomi ameliyatı amerika'da ikinci sıklıkla yapılan ameliyat olsa bile, 1987'lerden başlayarak giderek azalmıştır. histerektomi kararı hem cerrahlar hem de hastalar tarafından artık çok daha dikkatli bir biçimde alınmaktadır. uterusu alınmadan önce kadının fizyolojik ve psikolojik gereksinimleri mutlak suretle göz önünde tutulmalıdır. bununla birlikte, bilhassa çocuk sahibi olma arzusu bulunmayan kadınlarda fazla sayıda myom olması halinde hepsine tek tek myomektomi uygulamaktansa, histerektomi ile rahimin tümden alınması bilhassa 40 yaşından büyük veya doğum yapmayı düşünmeyen kadınlarda daha mantıklı bir yaklaşım olabilir.

myom tedavisinde diğer tedavi yaklaşımları arasında myom çekirdeklerini çıkarmadan, laser ile yakmak, sıvı nitrojen ile dondurmak, hormon baskılayıcı ilaç kullanarak küçülmelerini sağlamak sayılabilir. bu baskılayıcı ilaçlar kadında suni menopoz yaratarak myomları küçültmeyi amaçlamaktadır. deneysel tedavi yöntemlerinden birisi de laparoskopi eşliğinde myom çekirdeğine elektrik akımı vererek myolizis yapmak ve myomu dondurmaktır. bu tür tedavi yaklaşımları kısa süreli rahatlamalar getirebilir ama bilhassa hormon tedavisi sonrasında, tedavi anında küçülen myomlar ilaç kesildikten sonra hızla büyüyebilir ve eski halinden daha kötü hale gelebilir. bazı ekoller cerrahi öncesinde 3-6 ay kadar hormon tedavisi vererek myomları küçültmeyi ve bu sayede cerrahi anında işlemi kolaylaştırmayı ve kanama miktarını azaltmayı önermektedirler.

myomun ideal hastalarda bugün için en kesin ve garantili tedavisi cerrahidir.

kaynak: prof. dr. h. faruk buyru - dr. cem iyibozkurt