Organ kopmasi (amputasyon)

Organ kopması (amputasyon)

Organ kopması (amputasyon, ampute organ); vücutta çıkıntı oluşturan organların gelişi hoş bir nedenle bulunduğu yerden ayrılmasıdır.

çıkıntı oluşturan organlar: burun, kulaklar, çene, kollar, bacaklar, eller, ayaklar, parmaklar biçiminde sıralanabilir.

organın yerinden ayrılması, genellikle kazalar sonucunda görülmekle beraber tedavi hedefli da (örnek: gangren nedeniyle ayakların kesilmesi & hellip; )olabilmektedir. kaza nedeniyle meydana gelen organ kopmalarının en önemli nedenleri: motorlu araç kazalarında sıkışma, iş kazaları, düşme veya kesici nitelikteki bir şeyin düşmesi ve benzeridir.

kopan organ, 24 saat içinde(mccarthy, 1990) ideal şartlarda, ideal hastaneye nakledildiği takdirde, yerine dikildiğinde eski görevini sürdürebilir.

uygun koşullar: 1- hasta, 2- kopan organ açısından ele alınmaktadır.



1- hasta için ideal koşullar:

- kanama derhal direkt basınçla durdurulmalıdır

- hastanın soluk yolunun, solunumunun ve dolaşımının sürekliliği temin edilmelidir

- şoka karşı tedbir alınmalıdır: ayakların yükseltilmesi gibi

- kanama, direkt basınca ve kalp düzeyinden yükseğe kaldırmaya karşın durdurulamamışsa, son seçenek olarak turnike tatbik edilebilir. direkt turnike uygulanması, dokunun beslenmesini bozacağından istenmemektedir; beslenmesi bozulan organın yerine dikilmesinde problemler ortaya çıkmaktadır (mccarthy,1990; caroline,1995).

2- kopan organ için ideal koşullar:

- ıslatılmamalıdır (doğrudan su içerisine konulmamalıdır)

- dondurulmamalıdır (doğrudan buz ile temas etmemelidir; kuru buz kullanılmamalıdır)

- organ nemli ve soğuk tutulmalıdır. bunun için: bulunabilen en temiz kumaş (çevrede hiçbir şey yoksa kazazedenin fanilası kullanılabilir) bulunabilen en temiz su (varsa çaydanlıktaki kaynamış ve soğumuş su, içme suyu, musluk suyu vs.) ile nemlendirilir(ıslatılıp sıkılır). kopan organ nemlendirilmiş bu kumaş parçasına yerleştirilerek, sarılır ve bulunabilen en temiz, deliksiz bir plastik torbaya konur.

kaynaklar: 1. gedik, hülya ünalan; ilkyardım ve sağlık bilgisi ders notları, 2. basım, saray medikal yayıncılık, izmir, 2000. s: 37

2. caroline, n. l. emergency care in the streets, 5 th ed. u. s. a. 1995. p: 306-307,406.

3. henry, m. c.; stapleton, e. r.; emt prehospital care, w. b. saunders company, new york, 1992. p: 390,395. ısbn 0-7216-1301-2

4. sanders, mick j., mosby' s paramedic textbook, 2nd ed. 2000. ısbn: 0-323-00652-3.

5. st. john ambulance, first aid, 3rd ed., canada,1990. ss: 170.

6. mccarthy, joseph g.; plastic surgery, volume 7, the hand, part 1. wb saunders company, 1990. p: 4357-4358.