Pestisit kalıntıları
Pestisitler, insan ve hayvan vücudu ile bitkiler üstünde veya etrafında yaşayan, besin kaynaklarının üretim, depolanma ve tüketimi sırasında besin değerini düşüren ya da zarara uğratan böcek, kemirici, yabani ot, mantar gibi canlı formlarının yıkıcı etkilerini azaltmak için kullanılan kimyasal maddelerdir. bu hedefle dünyada onlarca farklı kimyasal formüle sahip madde, her yıl yaklaşık 1,5 milyon ton civarında üretilmekte ve 30 milyon dolarlık bir ticari hacim oluşturmaktadır.
mevcut tarım alanlarından yüksek verim sağlamak amacıyla kullanılan pestisitlerin bilinçsiz ve denetimsiz kullanımının insan sağlığına ve çevreye negatif etkileri göz ardı edilmemelidir. pestisit zehirlenmesinin belirtisi; titreme, diyare, aşırı kademede terleme, mide bulantısı ve göz bebeklerinin küçülmesi biçiminde görülmektedir.
türkiye' de pestisit tüketimi etkili madde olarak, 1979' a göre 2002 yılında %45,29' luk bir artış göstermiştir. bu artışa rağmen ülkemizde pestisit tüketimi gelişmiş ülkelere göre olabildiğince düşüktür. ancak, entansif tarım yapılan akdeniz, ege gibi bölgelerin tüketimi türkiye ortalamasının çok üzerindedir. türkiye' de genel olarak az pestisit tüketilmesine rağmen, en yoğun tüketilen pestisitler çevre ve sağlık açısından önemli riskler taşımaktadır. pestisit kalıntılarının çok düşük seviyesi bile canlı organizmada birikim oluşturmaktadır. dolayısıyla alınan maddeler insan ve hayvan sağlığını ve çevreyi çok ciddi biçimde etkilemektedir.
ülkemizdeki pestisit kalıntıları konusunda yapılan araştırmalar, genellikle tüketime sunulan gıdalar üstünde yoğunlaşmıştır. bu hedefle pestisit kullanımının olabildiğince yoğun olduğu çukurova yöresinde üretilen süt örneklerinin pek çoğunda çeşitli pestisit kalıntılarına rastlanmış olup, bulunmakta olan oranların tolerans sınırlarının olabildiğince üstünde olduğu belirtilmiştir.
sonuç olarak:
zehirlenmelerin önlenebilmesi için, pestisit uygulamaları oldukça dikkatli ve minimum dozlarda yapılmalıdır. insan ve çevre sağlığı için en az kademede toksik, pestlere en etkili ve ruhsatlı maddeler kullanılmalı, ilaçlama müddeti kısa tutulmalı, bilhassa çocuklar gibi hassas kişiler ilaçlama yapılan ortamdan uzaklaştırılmalıdır. bilhassa tarım ile uğraşılan kırsal bölgelerde yaşayanlara korunma ve ilk yardım, kullanıcılara da pestisitlerin güvenli kullanımı ve uygulanması konularında eğitim verilmelidir.
günümüzde pekçok araştırıcı pestisitlerin zararlı etkilerini enaza yüklemek amacıyla teknolojik işlemlerin aktiviteleri üstünde yoğun olarak çalışmaktadırlar. bu aşamada uygulanabilecek en etkili yöntemleri şu şekilde sıralayabiliriz;
yıkama (akan soğuk suyun altında, gerekirse sebze ve meyveleri fırçalayarak yıkama)
kabuk soyma
ısıl işlemler (haşlama, pişirme, pastörizasyon, sterilizasyon)
muhafaza (depolama)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder