Sicak bitkinligi, kramplari, carpmasi

Sıcak bitkinliği, krampları, çarpması

Hayat ve enerji kaynağı olan güneş, bazı durumlarda hayatımızı tehdit edebilir. insan vücudunun yaşam formülü olarak da bilinen metabolizma döngüsünün sağlıklı olarak işleyebileceği vücut iç sıcaklığı 37 santigrad derece civarındadır. vücut ısısını regüle etmeye yönelik bütün mekanizmalar, 37 santigrad dereceyi korumayı hedefler. örneğin, vücut ısımız artarsa cilt altındaki kan damarları genişler ve ter bezlerinden salgılanan ter miktarı çoğalır ve hatta üzerimizdeki elbiseleri çıkarmak ve soğuk bir ortama kendimizi atmak isteriz. böylece ısı kaybını arttırarak, vücut ısımızı normal limitler içinde tutmuş oluruz.

sıcağa maruz kalmayla gelişen tehlikeleri hayatı tehdit edebilirlikleri bakımından üç ana grupta ele alabiliriz

1. sıcak krampları

2. sıcak bitkinliği

3. sıcak çarpması

sıcak krampları

aşırı egzersizden sonra ve çoğunlukla bacak kaslarında ağrılı kramplar biçiminde kendini gösterir. sıcak kramplarının sebebi pek bilinmiyor, ortaya çıkması için sıcak ortam da koşul değil. vücudun su-tuz dağılım dengesi bozulmuştur. egzersiz neticesi gelişen sıvı kaybının, hassas kaslara etkisiyle ilişkili olabilir.

sıcak krampları olan bir hasta ile karşılaşırsanız neler yapmalısınız ?

1. önce hastayı bulunduğu ortamdan uzaklaştırınız. olasıysa serin bir ortama alınız.

2. hastayı yatırarak veya oturtarak dinlendiriniz. böylece bacaklarındaki kramplar geçecektir.

3. ağızdan su veya sulandırılmış dengeli tuz solüsyonları vermek yararlı olacaktır. sakın hastaya ağızdan tuz vermeyiniz.

unutmayınız ki! sıcak krampları uzun müddet devam etmezler ve kalıcı bozukluk yapmazlar. aşırı egzersizle tekrardan ortaya çıkabilirler.



sıcak bitkinliği veya baygınlığı

aşırı sıcağa maruz kalma neticesi en sık rastlanan rahatsızlıktır. aşırı terleme neticesi su-tuz kaybı ve sonuç olarak kan hacminin azalmasıyla şok gelişir. sıklıkla güneş altında kat kat elbiselerle maç seyreden taraftar olarak isimlendirilen meraklılarda görülür. bu taktirde terleme fazladır ancak ısı kaybı azdır. kan hacminin azlığıyla seyreden şok tipi gelişir. cilt soğuk-nemli ve yüz gri- soluktur. baş dönmesi, göz kararması, çarpıntı ve bayılma hissi görülebilir. zaman zaman de baş ağrısı ve bulantı eşlik edebilir. hastanın ağzından ölçülen ateşi çoğunlukla normal veya bir miktar yüksektir.

sıcak bitkinliği veya baygınlığı belirtileri olan hasta için neler yapmalısınız ?

1. hastayı serin bir ortama götürünüz ve üstündeki sıkı kıyafetleri çıkartınız.

2. hastayı sırtüstü yatırınız ve ayaklarını vücut düzeyinden 30 cm yükseltiniz.

3. bilinci açıksa, su veya dengeli tuz solüsyonları içirilmelidir. sakın! bilinci kapalı hastaya ağızdan sıvı veya katı gelişi hoş bir şey vermeyiniz.

hastaların çoğu, bu önlemlerle yaklaşık yarım saat içinde kendisine gelir. belirtiler düzelmezse veya ilerlerse, hastayı kesinlikle en yakın sağlık kuruluşuna götürünüz.

sıcak çarpması

aşırı sıcağa maruz kalmanın, en az görülen ve en dramatik sonucudur. aşırı ısı, vücudun ısıdan korunma mekanizmalarını bozmuştur. sıcak çarpmalarında vücut ısısı 40 santigrad derecenin üstüne çıkar, metabolizma durur ve hızlı doku zararı gelişir. sıklıkla aşırı sıcak dalgaları sırasında, iyi havalanamayan ve nemli binalarda yaşayan yaşlı hastalarda, yoğun fiziksel etkinlik sırasında görülür. bundan başka sıcak yaz gününde, arabada kilitli olarak bırakılan çocuklarda da sıcak çarpması görülür. son örnek ülkemiz insanını yakından ilgilendiriyor. sıcak çarpması olan kişilerde terleme mekanizmaları bozulduğu için terleme olmaz ve cilt kurudur. tedavi edilmemiş sıcak bitkinliği sıcak çarpmasına ilerlemişse aksine cilt nemlidir. sıcak çarpmalarında hastanın bilinci giderek kapanır, nabız sayısı ve dolgunluğu azalır. tedavi edilmezse daima ölümle sonuçlanır.

sıcak çarpması belirtileri olan hasta için neler yapmalısınız ?

1. hastayı çabucak sıcak ortamdan uzaklaştırınız, kıyafetlerini çıkartınız ve üstüne ıslak havlular koyunuz.

2. kliması maksimum serinliğe ayarlanmış bir ambulans veya araçla, hastayı en kısa sürede hastaneye götürünüz. hastanın durumu ile ilgili hastaneye kesinlikle önceden bilgi veriniz! çünkü bu hastalar için acil serviste buzlu su banyosu hazırlanması gerekmektedir.

çok önemli uyarılar !

1. güneşin yakıcı tesirlerinin yoğun olduğu 11-16 saatleri arasında, uzun müddet korunmasız olarak güneş altında kalmayınız ve sıcak ortamlarda egzersizden kaçınınız.

2. değerli varlıklarınız olan çocuk ve bebeklerinizi araçlarınızda bırakıp kısa süreli de olsa bir yere gitmeyiniz.

3. çocuğunuz okuldan eve servis aracıyla geliyorsa, servis şoförünü ortalama varış süresini aştığında derhal arayıp, çocuğunuz ile ilgili bilgi alınız. görevlerinin bilincinde olan, güvenilir servis firmalarırıı tercih ediniz.