Solunum sistemi nedir nasıl çalışır ?
Solumak, yaşamda kalmak için esas ögelerden biridir. vücutta birikmiş olan karbondioksitin atılması, bunun yerine, oksijen alınması işlemine solunum adı verilir.
solunumun esas organı akciğerlerdir. göğüs boşluğunda asılı olarak bulunmakta olan akciğerler pembemsi renkte süngersi yapıdadır. bu pembemsi görünüm sigara içenlerde siyahlaşmış bir hal alır. hava kirliliğinin yoğun olduğu bölgelerde yaşayanlarda da sigara içilmese bile siyahlaşmış görüntü olabilir.
akciğerler göğüs boşluğunda yer alır, yan ve arka taraflarından kaburgalara, kaslara ve kıkırdaklara bağlı durumdadır. göğüs boşluğunun alt kısmında yer alan ve kaslardan oluşmuş diyafram, göğüs boşluğunu karın boşluğundan ayırırken, solunuma da büyük katkılarda bulunur.
sağ akciğer üç bölümden (loblar) oluşurken, sol akciğer, bir kenarında kalp yer aldığı için iki lobdan oluşur.
solunum sırasında hava ağız ve burundan girer. boğazın arka kısmından (farenks), hançereden (larenks) ve soluk borusundan (trakea) geçer. soluk borusu göğsün orta kısımlarına ulaştığında iki dala ayrılır (ana bronşlar). bunlar da ağaç dalları gibi dallara ayrılır. uç kısımdaki ince nefes boruları, bronşiyol adını alır. en ince bronşiyollerin ucunda alveol adı verilen ince elastik torbacıklar yer alır. kan, ince damarlarla alveollere ulaştırılır ve oksijenle, karbondioksitin alışverişi burada yapılır. ciğerlerde ortalama olarak 300-350 milyon civarında alveol bulunur.
havanın ciğerlere giriş çıkışında kaburgalar arasında yer alan kaslarla diyafram görev almaktadır. akciğerlerin üstünde iki tabakalı zar bulunur. bu zarlardan biri akciğerin dış yüzüne, diğeri de göğüs duvarının iç yüzüne yapışıktır. aralarında hafifçe kayganlaştırıcı bir madde bulunur, ancak aralarında hava yoktur. nefes alma sırasında göğüs duvarında ve kaburgaların arasında yer alan kaslar kasılarak kaburgaları yukarı ve dışa doğru çeker, diyafram da kasıldığında aşağıya karın boşluğuna doğru ilerler. bu işlemlerin sonucunda göğüs boşluğu genişlemiş olur. bu, hareket, süngersi bir yapısı olan akciğerlerin de genişlemesine sebep olur, böylece soluk borusundan hava alveollere kadar ulaşır. karbondioksitle oksijen değişimi tamamlandıktan sonra kaslar rahatlayarak göğüs duvarını eski durumuna döndürür. akciğerlerin hacmı da azaldığı için içerisindeki hava dışarı çıkar. her keresinde 1-1. 5 litre civarında bir hava ve dakikada 12-15 kez solunumla vücudun oksijen ihtiyacı karşılanmış olur. efor harcaması sırasında vücudun oksijen ihtiyacı artacağı için solunum hacmının ve dakikadaki solunum sayısının artması doğaldır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder