Tansiyon nedir ? nasıl ölçülür ?
Bedenimizde trilyonlarca hücre vardır. bunlar harika bir işbölümüyle çalışırlar. ama çalışabilmeleri için yakıta ve oksijene ihtiyaçları vardır. bu yakıtı, hücrede oksijenle yakıp, çalışabilmeleri için lazım enerjiyi temin ederler. sonra bu yanmadan arta kalan artıkların ve açığa çıkan karbondioksitin hücreden uzaklaştırılması gerekmektedir. işte hücrenin gereksindiği yakıt ve oksijenin hücreye taşınması, meydana gelen artık ve karbondioksitin hücreden uzaklaştırılması işini kan üstlenir.
kanla hücre arasında az önce söylediğimiz alışverişin yapılabilmesi için, bütün hücrelerin kanla temas etmesi gerekmektedir. bu sebeple, nasıl ki, dallar incele incele bütün yapraklara kadar ulaşıyorlarsa, kan damarları da benzer şekilde damarlarla bütün hücrelere kadar uzanırlar.
ne var ki, kanın hücrelere kadar bir kere gitmesi yetmez. devamlı yeni yakıtın, taze oksijenin hücrelere taşınması, artıkların da devamlı uzaklaştırılması gerekmektedir. yani bunun için kanın devamlı hareket etmesi gerekmektedir. bu işi, doğumdan ölüme kadar hiç durup dinlenmeden kalp üstlenir. bir kaç dakika bile dursa, bizim için tam bir felaket olur.
kalp, akciğerden gelen arınmış, bol oksijenli kanı hücrelere kadar, atardamarlarla pompalar. kirlenmiş kan ise toplardamarlarla tekrardan kalbe taşınır. yani kalp her atımda, önce kanı pompalar, sonra da kanın tekrardan kalbe dolması için istirahate geçer. bu durmadan tekrarlanır. öyle ki, kalp her dakikada 70-80 kere pompalar bekler; pompalar bekler...
tansiyon dediğimiz şey, kanın damar duvarını zorlamasıdır. kalp kanı pompaladığında, atardamarların duvarı daha fazla gerilir; bekleme sırasında ise bu gerginlik daha azdır. yani iki değişik düşük olanı. buna da ufak ya da diastolik tansiyon diyoruz.
kanın damar duvarına ne kadar baskı yaptığı, bir civa sütununu ne kadar yükseltebildiğiyle ölçülür. diyelim ki 120 mm yükseltebiliyorsa 120 mmhg ya da 12 cm hg olarak söylenir. hg, civanın kimya dilindeki kısaltımıdır.
kan baskısı çeşitli aletlerle ölçülür. en bilinenleri civa sütunlu olanlardır. ama yay sistemli ölçümler de geliştirilmiştir. son yıllarda, elektronik ölçme tekniğinin kullandığı araçlar, basit kullanımları nedeniyle, çokça satılır olmuştur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder