Tekrarlayıcı omuz çıkıkları
İlk omuz çıkığı genellikle olabildiğince büyük bir travmayla olur. yeterli tedavi olmuş veya olmamış kişilerde ikinci ve sonraki çıkıklar şaşırtıcı derecede kolay olabilir. ilk çıkık sonrası tedavi kurallarına ideal yapılmış bile olsa tekrardan çıkma ihtimali vardır. bilhassa ilk çıkık 20 yaş altında olmuşsa % 80 nin üstünde tekrardan çıkık ihtimali vardır. 40 yaş sonrası ilk omuz çıkığı geçiren hastalarda tekrarlayıcı çıkık oranı %20 lere iner.
ilk çıkık sırasında omuz sabitliğini sağlayan dokuların bir kısmının iyileşememesi tekrardan çıkığa sebep olur. bunlardan en sık görüleni labrum denen kıkırdak desteğin kemiğe yapışma yerinden ayrılmasıdır. (omuz anatomisine bakınız) bundan başka omuz kapsülündeki gevşemede ana nedenlerdendir. bundan başka humerus kemiğinin başındaki defektlerde sorumlu tutulmaktadır. bu problemlerin onarıldığı tendon yapının yırtıklarına slap lezyonu denir. hafif yırtıklarda bozuk bölgelerin temizliği sonrası tekrardan yapışır. çok ileri yırtıklarda, yuva üstünde yapışma yerinden kesilerek tendon daha aşağı tesbit edilir. yırtıkların büyük kısmının ise labrum yırtıklarında olduğu gibi benzer teknikle dikilmeleri gerekmektedir. son tendonun pozisyonu nedeniyle son derece zor ve teknik bir işlemdir.
2. eklem kapsülünün daraltılması (kapsüler shifting); labrumun yırtık olmadığı, labrumun tamamen dejenere olduğu tekrarlayıcı omuz çıkıklarında veya labrum tamirine ek olarak yapılır. amaç tekrarlayıcı çıkıklarla bollaşmış eklemin ön-alt bölümündeki kapsül daraltılır. daraltma için bol kapsülün alt bölümünden başlanarak yukarı doğru dikişlerle bolluk yedirilir. bankart tamirinde olduğu gibi 3 delik kullanılarak yapılır.
3. dağlama (shrinkage); bollaşmış kapsülün artroskobik olarak eklem içerisinden radyofrekans akımı kullanılarak ısıtılması ve sonrasında kapsülün büzüşmesi ile özetlenebilecek tedavi yöntemidir. yalnız olarak uygulanabileceği gibi bankart tamirine ek olarak da yapılabilir. biz istanbul ortopedi grubu olarak komplikasyonları nedeniyle son uluslararası eğilimler doğrultusunda bu yöntemi uygulamıyoruz.
ameliyat sonrası izleme; kol 4 hafta askıda kalır. askıda kaldığı sürece günde 3 kez verilen omuz sallama ekzersizleri yapılır. hasta 5. günden başlayarak banyo yapılabilir. kolun askıda kaldığı müddet içerisinde askı çıkarılarak omuz hareketsiz kalmak üzere yemek yenilinebilir, bilgisayar kullanılabilir ve yazı yazılabilir. 4-6 haftalar arası pasif ve kısıtlı etkin harekatlere izin verilir. 6-10. haftalarda etkin hareketler çeşitliliği ve arttırılır. bu süreçte hastalar günlük işlerinin büyük kısmını yapabilir, kolun omuz seviyesinin üstüne yana açılması dışındaki hareketlere izin verilir. 10-12. haftalarda omuz hareketlerinden fırlatma hareketi dışındaki hareketlere izin verilir. 12-16. haftalarda bütün hareketlere izin verilmeye başlanır. 16. haftada spora izin verilir. tenis, basketbol, voleybol, baseball gibi kolun başüstü pozisyonunda yoğun kullanıldığı sporlara 6. ay sonrasında izin verilir.
tüm bu süreçe omuz fizik tedavisinde deneyimli fizyoterapistler tarafından destek alınması iyi neticeler için cerrahi kalite kadar mühimdir.
kaynak: istanbul ortopedi grubu
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder